دستگاههای اولتراسونیک دندانپزشکی یکی از ابزارهای مهم و کلیدی در پروسه آماده سازی و پاک سازی ابزارهای دندانپزشکی قبل از استریل است. این دستگاه با ایجاد ارتعاشات فراصوت در محیط مایع، به طور مؤثری ذرات باقی مانده، بزاق، خون و سایر آلودگیهای میکروسکوپی را از سطوح ابزارها پاک مینماید. این فناوری، به علت قدرت بسیار بالا، عملکرد دقیق و توانایی پاک سازی در مدت زمان کوتاه، به یک مکمل مهم و ضروری برای دستگاه اتوکلاو در کلینیکها و مطبهای دندانپزشکی تبدیل میشود. در این مقاله از سایت دیستال به معرفی انواع دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی خواهیم پرداخت.
اولتراسونیک دندانپزشکی چیست؟
دستگاههای اولتراسونیک دندانپزشکی، تجهیزات دندانپزشکی را به جهت استریلیزاسیون به وسیله اتوکلاو آماده میکند. در نتیجه الوتراسونیک در کنار خرید اتوکلاو دندانپزشکی، بسیار لازم و ضروری است. این پروسه نیز با ایجاد پروسه کاویتاسیون (Cavitation) انجام میشود. دستگاه اولتراسونیک خون، بزاق،رسوبات و دبریها (Debri) را از سطح دندان یا لوازم دندانپزشکی پاک مینماید. استفاده از اولتراسونیک، مزیتهای بسیار زیادی در قیاس با شست و شوی دستی دارد. از خصوصیات دستگاههای اولتراسونیک دندانپزشکی میتوان به قدرت، سرعت، ظرافت و فیلترینگ اشاره نمود.
این دستگاه در زمان به مراتب کوتاه تری، لوازم دندانپزشکی را کاملا تمیز میکند. همچنین با دقت خیلی بالاتری این کار را انجام میدهد. در پایان آلودگیهای باقی مانده را جدا و به اصطلاح فیلتر مینماید. دستگاههای اولتراسونیک پیشرفته از هیتر و خشک کن نیز برخوردار هستند. ولی این دستگاه از قسمتهای متعدد تشکیل میشود. اجزاء دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی شامل منبع تغذیه، ترانسدیوسر (پیزوالکتریک) و محفظه میشود. در ادامه بخشهای متعدد اولتراسونیک را برای شما به طور کامل توضیح میدهیم. ولی پیش از آن باید بدانیم که این دستگاه انواع متعدد با مدلهای گوناگون دارد. به علاوه روش کار با دستگاه اولتراسونیک کاملا حائز اهمیت است.
اولتراسونیک دندانپزشکی از چه اجزایی تشکیل شده است؟
دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر یک از آنها نقش خاص خود را در فرآیند تمیز کردن دندانها ایفا مینمایند. این اجزا شامل موارد زیر میشود:
- دستگاه تولید امواج اولتراسونیک: این قسمت جهت تولید امواج صوتی بوده و با اتصال به برق، امواج را با استفاده از سر مبدل به نوک ابزار انتقال میدهد.
- سر مبدل (Transducer): سر مبدل به عنوان بخش اصلی دستگاه اولتراسونیک عمل مینماید. این بخش امواج صوتی را از دستگاه دریافت نموده و آنها را به طور ارتعاشات مکانیکی به نوک ابزار انتقال میدهد. این ارتعاشات سبب میشود که جرمها و پلاکهای دندانی از روی دندان جدا شوند.
- نوک یا پروب (Tip): این بخش که به نوک ابزار متصل میباشد، با دندان به طور مستقیم تماس دارد. نوک دستگاه به طور معمول از مواد مقاوم و ضد زنگ ساخته شده و به صورت لرزشی عمل میکند تا جرمها و رسوبات از سطح دندانها پاک شوند. این نوکها در انواع متعددی ساخته میشوند و به تناسب نیاز دندانپزشک قابل تعویض میباشند.
- منبع آب یا مایع خنک کننده: دستگاه اولتراسونیک به یک منبع آب یا مایع خنک کننده نیاز دارد که در طول عملیات، به کاهش دمای نوک دستگاه کمک زیادی میکند و از آسیب رسیدن به دندانها و لثهها پیشگیری میکند. این آب همچنین به تمیز کردن و شست و شوی ذرات جدا شده از روی دندانها کمک زیادی میکند.
- کنترلر: کنترلر یا پنل تنظیمات دستگاه به دندانپزشک این توانایی را میدهد تا شدت و قدرت امواج دستگاه اولتراسونیک، مقدار آب و سرعت ارتعاشات را تنظیم کند. این تنظیمات به نوع درمان و وضعیت دندانها و لثهها بستگی دارد.
دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی چگونه کار میکند؟
دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بسیار بالا که معمولا بالاتر از ۲۰ کیلوهرتز میباشند، عمل میکند. این امواجمنجر به ایجاد ارتعاشات مکانیکی در نوک دستگاه خواهد شد که با حرکت سریع و لرزشی خود، جرمها و پلاکها را از روی دندان جدا کرده و به بیرون هدایت مینماید. مراحل کار دستگاه به شرح زیر میباشد:
- انتقال امواج اولتراسونیک: دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی امواج صوتی با فرکانس بالا را تولید نموده و با استفاده از سر مبدل به نوک دستگاه منتقل مینماید. این امواج در ابتدا به صورت انرژی صوتی میباشند.
- انتقال انرژی به نوک دستگاه: نوک دستگاه التراسونیک که با دندان تماس پیدا میکند، ارتعاشاتی تولید میکند که به دلیل سرعت و شدت بسیار بالا، منجر به جداسازی جرمها و مواد رسوبی از روی دندانها میشود. این ارتعاشات به صورت مستقیم با جرمها و پلاکهای دندانی برخورد داشته و آنها را شکسته و از سطح دندان جدا مینمایند.
- شست و شوی دندانها: در طول عملیات، آب یا مایع خنک کننده از نوک دستگاه به روی دندانها پاشیده میشود. این آب کمک کرده تا ذرات جرم کاملا جدا شده و به بیرون از دهان هدایت شوند. همچنین آب به خنک کردن نوک این دستگاه کمک زیادی میکند تا دندانها و لثهها به هیچ عنوان آسیب نبینند.
- پاک سازی دقیق و عمیق: یکی از مزیتهای استفاده از دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی این است که علاوه بر جرم گیری سطحی، میتواند به عمق رسوبات و پلاکها نفوذ نموده و پاک سازی دقیق تری انجام دهد. این خصوصیت به خصوص در درمانهای پیشرفته از جمله تمیز کردن زیر لثهها و از بین بردن تارتار بسیار موثر و مفید است.
معرفی انواع دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی
در این قسمت به معرفی انواع دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی میپردازیم. انواع آن شامل موارد زیر میشود:
دستگاههای التراسونیک پاکسازی دندان
به طور معمول این نوع دستگاهها در مطبهای دندانپزشکی به منظور تمیز کردن دندانها و حذف پلاکهای دندانی مورد استفاده قرار میگیرند. نوک این دستگاهها به طور لرزشی عمل کرده و با ایجاد حرکات تند و سریع، میتواند مواد زائد را از روی سطح دندانها پاک کند. این دستگاهها قادر به حذف مؤثر پلاک و تارتار میباشند و زمان لازم جهت تمیز کردن دندانها به طرز چشمگیری کاهش مییابد. این دستگاهها به صورت طبیعی و بدون استفاده از مواد شیمیایی دندانها را تمیز مینمایند. بعضی از بیماران ممکن است در طول درمان با این دستگاهها احساس ناراحتی داشته باشند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که دندانپزشکان باید آموزشهای لازم را به جهت استفاده مؤثر از این دستگاهها ببینند.
دستگاههای التراسونیک برای درمان بیماریهای لثه
این دستگاهها به طور خاص جهت درمان بیماریهای لثه طراحی و تولید شده اند و میتوانند به عمق لثه نفوذ کرده و باکتریها و بافتهای ملتهب را پاک سازی کنند. با استفاده از این دستگاهها، دندانپزشکان میتوانند با دقت بیشتری بافتهای ملتهب را مورد هدف قرار دهند. در این روش ممکن است بیماران به چند جلسه درمانی نیاز داشته باشند. به طور معمول درمان با این دستگاهها هزینه بیشتری در مقایسه با روشهای سنتی دارد.
دستگاههای التراسونیک جراحی
این گونه دستگاهها جهت انجام جراحیهای دندان و لثه مورد استفاده قرار میگیرند. آنها میتوانند بافتهای سخت را با دقت بسیار بالا برش داده و در عین حال آسیب کمتری به بافتهای نرم آن وارد کنند. این دستگاهها به جراحان کمک کرده تا بافتها را با دقت بیشتری برش دهند و به دلیل آسیب کمتر به بافتهای نرم، به طور معمول زمان بهبودی بیماران کاهش مییابد. البته لازم به ذکر است که استفاده از این دستگاهها به آموزش و مهارت خاص نیاز دارد. همچنین هزینه خرید و نگهداری این دستگاهها ممکن است برای بعضی از مطبها بسیار بالا باشد.
کاربردهای دستگاههای التراسونیک در دندانپزشکی
کاربردهای دستگاههای التراسونیک در دندانپزشکی میتوان شامل موارد زیر میشود:
تمیز کردن دندانها
دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی به طور وسیعی جهت تمیز کردن دندانها مورد استفاده قرار میگیرند. این دستگاهها با حذف پلاک و تارتار از دندانها، به حفظ سلامت دهان و دندان شما کمک زیادی میکنند. از آنجایی که این دستگاهها میتوانند به عمق دهان و دندانها نفوذ کنند، کارایی آنها در تمیز کردن دندانها بسیار بالا میباشد.
درمان بیماریهای لثه
بیماریهای لثه یکی از رایج ترین مشکلات دندانی محسوب میشوند. دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی میتوانند به درمان این بیماریها کمک بسیار زیادی کنند و باکتریها را از عمق لثهها پاک کنند. این موضوع به کاهش التهاب و بهبود سلامت لثهها کمک زیادی میکند.
جراحیهای دندانی
در جراحیهای دندانی، دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی به جراحان کمک کرده تا با دقت بیشتری بافتها را برش دهند و از آسیب رسیدن به بافتهای نرم پیشگیری کنند. این دستگاهها به خصوص در جراحیهای پیچیده از جمله ایمپلنتهای دندانی و برداشت دندانهای عقل کاربرد زیادی دارند.
روش کار با دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی چگونه است؟
کار با دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی برای دندانپزشکان نسبتاً راحت است، ولی نیاز به آموزش اولیه، دقت و توجه دارد تا بتوان بهترین نتایج را کسب نمود. روش کار با این دستگاه شامل مراحل زیر میشود:
- آماده سازی بیمار: ابتدا دندانپزشک بیمار را بر روی صندلی دندانپزشکی قرار میدهد و ناحیه ای که قرار است درمان شود را معین میکند. برای آسایش بیمار، دندانپزشک ممکن است از مواد بی حسی موضعی به منظور کاهش حساسیت استفاده نماید.
- تنظیمات دستگاه: دندانپزشک دستگاه اولتراسونیک دندانپزشکی را روشن نموده و تنظیمات مورد نیاز مثل شدت ارتعاشات، مقدار آب و قدرت امواج اولتراسونیک دندانپزشکی را تنظیم مینماید.
- شروع درمان: دندانپزشک نوک دستگاه را به آرامی به روی دندان میبرد و به آهستگی شروع به حرکت دادن دستگاه در جهتهای مختلف مینماید تا جرمها و پلاکها از دندانها تمیز شوند. این حرکتها باید کاملا آرام و با دقت صورت گیرد تا از آسیب رسیدن به دندانها و لثهها پیشگیری شود.
- شست و شو و پاک سازی نهایی: در حین انجام درمان، آب و یا مایع خنک کننده از نوک دستگاه پاشیده میشود تا مانع از داغ شدن نوک شود و همچنین ذرات جرم و پلاکهای جدا شده کاملا شسته شوند.
- بررسی و پایان درمان: بعد از اتمام درمان، دندانپزشک وضعیت دندانها و لثهها را مورد بررسی قرار داده و در صورت لزوم، درمانهای تکمیلی از جمله فلوراید تراپی یا جرم گیری دقیق تر را انجام میدهد.
سخن پایانی
دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی به عنوان ابزارهای پیشرفته در این حوزه، نقش بسیار مهمی در بهبود سلامت دهان و دندان ایفا مینمایند. با توجه به کاربرد این دستگاهها، انتخاب مناسب ترین نوع برای هر مطب دندانپزشکی میتواند تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت درمان و رضایت بیماران شما داشته باشد. استفاده از این فناوریهای نوین میتواند به دندانپزشکان کمک کرده تا خدمات بهتری به شما ارائه دهند و به بیماران خود تجربه ای آسان تر و مؤثر تر از درمانهای دندانی را ارائه نمایند. در این مقاله از سایت دیستال به معرفی انواع دستگاههای التراسونیک دندانپزشکی پرداختیم. چنانچه در این زمینه سوالی دارید میتوانید با کارشناسان مجرب ما ارتباط برقرار کنید.